آیا می‌دانستید که والپست دیوار، این اجزای کلیدی در سازه‌های بتنی، از قطعات متنوع و پیچیده‌ای تشکیل شده‌اند؟ پیوست 6 استاندارد 2800، راهنمای جامعی برای طراحی و اجرای این سیستم حیاتی ارائه می‌دهد. در میان اجزای مختلف وال پست، ازجمله وادارها، نبشی‌ها، نبشی‌های منقطع، میلگردهای بستر و قلاب‌ها، یک قطعه کوچک اما بسیار مهم وجود دارد که نقش حیاتی در اتصال و یکپارچگی این سیستم ایفا می‌کند: گیره میلگرد بستر.
تصور کنید یک سازه بتنی را بدون این گیره‌های فلزی ظریف. میلگردهای بستر که وظیفه انتقال نیروها را بر عهده دارند، دیگر به درستی در جای خود قرار نخواهند گرفت. این امر می‌تواند منجر به ایجاد نقاط ضعف در سازه و درنهایت خرابی و فروپاشی آن شود.
اما گیره میلگرد بستر چیست و چگونه این نقش حیاتی را ایفا می‌کند؟ در این مقاله، به بررسی جزئیات این قطعه کوچک اما تاثیرگذار خواهیم پرداخت و اهمیت آن را در حفظ یکپارچگی و ایمنی سازه‌های بتنی مورد بحث قرار خواهیم داد…
گیره میلگرد بستر چیست و چه کاربردی دارد؟
گیره میلگرد بستر قطعه‌ای فلزی است که برای اتصال میلگردهای بستر به ستون‌ها، دیوارها یا وادارها در ساختمان‌ها به کار می‌رود. میلگردهای بستر نوعی میلگرد هستند که به صورت افقی در داخل دیوارها قرار می‌گیرند و وظیفه‌ی آن‌ها افزایش استحکام و پایداری دیوار در برابر بارهای جانبی، مانند زلزله، باد و … است. گیره‌های میلگرد بستر از ورق فولادی گالوانیزه ساخته می‌شوند و در ابعاد و ضخامت‌های مختلفی موجود هستند. کاربرد اصلی گیره میلگرد بستر، کاهش اثر میانقابی دیوار و مهار دیوار به سازه است.
درواقع، گیره‌ها با اتصال میلگردهای بستر به ستون‌ها، دیوارها یا وادارها، آن‌ها را به یکدیگر قفل می‌کنند و از حرکت و لرزش مستقل آن‌ها در هنگام وقوع زلزله یا اعمال بارهای جانبی دیگر جلوگیری می‌کنند. این امر باعث می‌شود تا دیوارها به عنوان یکپارچه عمل کرده و در برابر این نوع بارها مقاوم‌تر شوند.
علاوه بر این، گیره‌های میلگرد بستر می‌توانند برای موارد زیر نیز استفاده شوند:
- اتصال دیوارهای تیغه به اسکلت اصلی ساختمان
- ایجاد یکپارچگی در سازه
- جلوگیری از ترک خوردن و ریزش دیوارها
- افزایش مقاومت ساختمان در برابر زلزله
مشخصات فنی گیره میلگرد بستر استاندارد
مشخصات فنی گیره‌های میلگرد بستر استاندارد، بر اساس نوع، قطر میلگرد بستر و فاصله بین میلگردها تعیین می‌شود. با این حال، به طور کلی، گیره‌های میلگرد بستر از ورق فولادی گالوانیزه با ضخامت 0.7 تا 2 میلی‌متر ساخته می‌شوند. طول، عرض و ضخامت گیره‌ها نیز با توجه به قطر میلگرد بستر و فاصله بین آن‌ها متغیر است.
در زیر، جدول نمونه‌ای از مشخصات فنی گیره‌های میلگرد بستر استاندارد برای میلگردهای با قطرهای مختلف آورده شده است:
این فقط یک نمونه از مشخصات فنی گیره‌های میلگرد بستر استاندارد است و ممکن است گیره‌های با ابعاد و ضخامت‌های دیگر نیز در بازار موجود باشند. برای انتخاب گیره مناسب، باید با توجه به نوع، قطر میلگرد بستر و فاصله بین آن‌ها، از جداول و یا راهنمایی‌های ارائه شده توسط تولیدکنندگان گیره استفاده کرد. استفاده از گیره‌های میلگرد بستر غیراستاندارد و یا نامناسب می‌تواند باعث کاهش مقاومت و پایداری دیوارها در برابر بارهای جانبی شود.
مزایای استفاده از گیره میلگرد بستر در مهار دیوار با وال پست چیست؟
استفاده از گیره میلگرد بستر در مهار دیوار با وال پست منقطع، مزایای متعددی به همراه دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
-
افزایش مقاومت و پایداری دیوار:
گیره‌ها با اتصال میلگردهای بستر به وال پست‌ها، آن‌ها را به یکدیگر قفل می‌کنند و از حرکت و لرزش مستقل آن‌ها در هنگام وقوع زلزله یا اعمال بارهای جانبی دیگر جلوگیری می‌کنند. این امر باعث می‌شود تا دیوارها به عنوان یکپارچه عمل کرده و در برابر این نوع بارها مقاوم‌تر شوند.
-
کاهش احتمال ترک خوردن و ریزش دیوارها:
گیره‌ها با مهار میلگردهای بستر، از تنش و تمرکز فشار در نقاطی از دیوار که prone to cracking هستند، جلوگیری می‌کنند. این امر به نوبه خود، احتمال ترک خوردن و ریزش دیوارها را در هنگام زلزله یا سایر بلایای طبیعی کاهش می‌دهد.
-
افزایش یکپارچگی سازه:
گیره‌ها با اتصال دیوارها به وال پست‌ها، یکپارچگی سازه را افزایش می‌دهند. این امر باعث می‌شود تا سازه در هنگام وقوع زلزله یا سایر بارهای جانبی، به طور یکپارچه عمل کرده و از تمرکز فشار در نقاط خاصی از آن جلوگیری شود.
- سهولت اجرا:
نصب گیره‌های میلگرد بستر نسبتاً آسان و سریع است و نیاز به تخصص و ابزار خاصی ندارد.
-
کاهش هزینه‌ها:
استفاده از گیره‌ها در مقایسه با برخی از روش‌های دیگر مهار دیوار، مانند استفاده از نبشی یا ناودانی، می‌تواند هزینه‌ها را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
-
قابلیت انعطاف‌پذیری:
گیره‌ها در ابعاد و ضخامت‌های مختلفی موجود هستند و می‌توان از آن‌ها برای مهار دیوارها با ضخامت‌ها و مصالح مختلف استفاده کرد.
علاوه بر مزایای ذکرشده، استفاده از گیره میلگرد بستر می‌تواند به موارد زیر نیز کمک کند:
- کاهش احتمال جداشدگی دیوارها از اسکلت اصلی ساختمان
- جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به داخل دیوارها
- ایجاد ظاهری زیبا و مرتب برای دیوارها
درمجموع، استفاده از گیره میلگرد بستر در مهار دیوار با وال پست، روشی مؤثر و کارآمد برای افزایش مقاومت، پایداری و ایمنی ساختمان در برابر زلزله و سایر بلایای طبیعی است.
تفاوت روش نصب گیره میلگرد بستر بر روی ستون فلزی و بتنی
مطابق با بند 6-1-4-2-2 پیوست 6 استاندارد 2800، روش اتصال گیره میلگرد بستر به ستون‌های فلزی و بتنی متفاوت است.
-
اتصال به ستون فلزی:
در این روش، گیره‌ها به وسیله الکترود شماره 2 به ستون فلزی جوش داده می‌شوند. این روش اتصال، برای ستون‌های فلزی با ضخامت حداقل 8 میلی‌متر مناسب است.
مراحل جوشکاری گیره به ستون فلزی:
- محل دقیق نصب گیره بر روی ستون مشخص و علامت‌گذاری می‌شود.
- سطوح گیره و ستون در محل اتصال، از هرگونه آلودگی، چربی و زنگ‌زدگی پاک می‌شود.
- گیره به طور موقت در محل خود ثابت شده و تراز و شاقول بودن آن کنترل می‌شود.
- جوشکاری توسط جوشکار ماهر و با استفاده از الکترود مناسب انجام می‌شود.
- پس از اتمام جوشکاری، محل جوش‌ها از هرگونه سرباره و پوسته پاک شده و صافکاری می‌شود.
-
اتصال به ستون بتنی:
روش‌های مختلفی برای اتصال گیره به ستون بتنی وجود دارد، از جمله:
- پیچ و رول پلاک: در این روش، از پیچ و رول پلاک‌های مناسب برای اتصال گیره به بتن استفاده می‌شود. این روش برای ستون‌های بتنی با مقاومت فشاری حداقل 2000 پوند بر اینچ مربع (MPa) مناسب است.
- رول بولت: در این روش، از رول بولت‌های مناسب برای اتصال گیره به بتن استفاده می‌شود. این روش برای ستون‌های بتنی با مقاومت فشاری حداقل 3000 پوند بر اینچ مربع (MPa) مناسب است.
- روش پلیت گذاری: در این روش، از یک پلیت فلزی برای اتصال گیره به بتن استفاده می‌شود. این روش برای ستون‌های بتنی با ابعاد بزرگ و یا برای مواقعی که نیاز به اتصال قوی‌تر باشد، مناسب است.
- کاشت میلگرد: در این روش، از میلگردهای کاشته شده در بتن برای اتصال گیره استفاده می‌شود. این روش برای مواقعی که دسترسی به پشت ستون بتنی وجود نداشته باشد، مناسب است.
تأثیر استفاده از گیره میلگرد بستر در هنگام دیوارچینی مطابق ضوابط آیین نامه
استفاده از گیره میلگرد بستر در هنگام دیوارچینی، مطابق با ضوابط آیین‌نامه‌های مربوطه، مانند آیین‌نامه استاندارد 2800، تأثیرات مثبت متعددی بر پایداری و مقاومت ساختمان در برابر بارهای جانبی، به خصوص زلزله دارد.
در ادامه به برخی از این تأثیرات اشاره می‌شود:
-
افزایش پایداری دیوارها
گیره‌ها با اتصال میلگردهای بستر به یکدیگر و به عناصر دیگر سازه، مانند ستون‌ها، دیوارها یا وادارها، از حرکت و لرزش مستقل آن‌ها در هنگام وقوع زلزله یا اعمال بارهای جانبی دیگر جلوگیری می‌کنند. این امر باعث می‌شود تا دیوارها به عنوان یکپارچه عمل کرده و در برابر این نوع بارها مقاوم‌تر شوند. استفاده از گیره‌ها به خصوص در دیوارهای بلند و یا دیوارهایی که در گوشه‌های ساختمان قرار دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا این دیوارها بیشتر در معرض تنش و لرزش ناشی از زلزله هستند.
-
افزایش مقاومت در برابر نیروهای جانبی
گیره‌ها با افزایش استحکام و پایداری دیوارها، به طور کلی مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی، به خصوص زلزله را افزایش می‌دهند. این امر به کاهش احتمال ریزش دیوارها، ترک خوردن آن‌ها و جداشدگی از اسکلت اصلی ساختمان در هنگام زلزله کمک می‌کند.
-
یکپارچگی سازه
گیره‌ها با اتصال دیوارها به عناصر دیگر سازه، یکپارچگی سازه را افزایش می‌دهند. این امر باعث می‌شود تا سازه در هنگام وقوع زلزله یا سایر بارهای جانبی، به طور یکپارچه عمل کرده و از تمرکز فشار در نقاط خاصی از آن جلوگیری شود.
-
رعایت ضوابط آیین‌نامه
استفاده از گیره میلگرد بستر در هنگام دیوارچینی، مطابق با ضوابط آیین‌نامه‌های مربوطه، مانند آیین‌نامه استاندارد 2800، از الزامات طراحی و اجرای ساختمان‌های مقاوم در برابر زلزله است.
چه عواملی روی قیمت فروش گیره میلگرد بستر تاثیرگذارند؟
قیمت گیره میلگرد بستر به عوامل مختلفی بستگی دارد که می‌توان آن‌ها را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
-
مشخصات فنی گیره:
- ضخامت گیره: هر چه ضخامت گیره بیشتر باشد، قیمت آن نیز به طور کلی بیشتر خواهد بود. دلیل این امر این است که برای تولید گیره‌های ضخیم‌تر، به فولاد بیشتری نیاز است و فرآیند تولید آن‌ها نیز پیچیده‌تر است.
- طول گیره: قیمت گیره با افزایش طول آن نیز افزایش می‌یابد. این امر به دلیل مصرف بیشتر فولاد برای تولید گیره‌های بلندتر است.
- عرض گیره: عرض گیره نیز تأثیر جزئی بر قیمت آن دارد. به طور کلی، گیره‌های عریض‌تر کمی گران‌تر از گیره‌های باریک‌تر هستند.
- نوع جنس گیره: گیره‌های میلگرد بستر از جنس‌های مختلفی مانند ورق فولادی گالوانیزه، ورق سیاه و ورق ضدزنگ فولادی ساخته می‌شوند.
- ورق فولادی گالوانیزه: رایج‌ترین نوع گیره و دارای قیمت مناسب است.
- ورق سیاه: قیمت کمی پایین‌تر از ورق گالوانیزه دارد اما در برابر زنگ‌زدگی مقاومت کمتری دارد.
- ورق ضدزنگ فولادی: گران‌ترین نوع گیره است و برای محیط‌های مرطوب و خورنده مناسب است.
-
شرایط بازار:
قیمت فولاد به عنوان مواد اولیه اصلی تولید گیره میلگرد بستر، تأثیر زیادی بر قیمت آن دارد. افزایش قیمت فولاد منجر به افزایش قیمت گیره می‌شود و بالعکس. افزایش تقاضا برای گیره میلگرد بستر، می‌تواند منجر به افزایش قیمت آن شود. برعکس، کاهش تقاضا می‌تواند منجر به کاهش قیمت شود. در برخی از فصول سال، مانند فصل ساخت و ساز، تقاضا برای گیره میلگرد بستر افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند منجر به افزایش قیمت آن شود.
-
برند و محل تولید:
برندهای معروف و شناخته‌شده در تولید گیره میلگرد بستر، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به برندهای کمتر شناخته‌شده دارند. هزینه تولید در مناطق مختلف می‌تواند متفاوت باشد و این موضوع می‌تواند بر قیمت گیره میلگرد بستر تأثیر بگذارد.
-
نوع و حجم خرید:
معمولاً خرید گیره میلگرد بستر به صورت عمده، از قیمت پایین‌تری نسبت به خرید جزئی برخوردار است. خرید اینترنتی گیره میلگرد بستر می‌تواند از هزینه‌های جانبی مانند هزینه حمل و نقل و مالیات بکاهد و درنتیجه قیمت تمام شده را کاهش دهد.
سیستم وال مش بهترین روش جایگزین میلگرد بستر
سیستم وال مش، روشی نوین برای مهار دیوارهای غیر باربر در سازه‌های ساختمانی است که به عنوان جایگزینی مناسب برای روش‌های سنتی میلگرد بستر و وال پست محسوب می‌شود. در این سیستم، از شبکه‌ای از مفتول‌های فولادی گالوانیزه به جای میلگرد بستر و وال پست استفاده می‌شود که به طور مستقیم به سازه اصلی مانند ستون‌ها و تیرها متصل می‌شود.
مزایای سیستم وال مش در مقایسه با روش‌های سنتی:
- افزایش سرعت اجرا
- کاهش هزینه اجرا
- افزایش انعطاف‌پذیری
- کاهش وزن سازه
- افزایش فضای مفید
- ظاهر زیبا.
مزیت کلیدی سیستم وال مش در مقایسه با روش‌های سنتی، فلسفه متفاوت طراحی آن است. در روش‌های سنتی از میلگرد بستر و وال پست برای ایجاد قاب دیوار و تحمل بارهای جانبی استفاده می‌شود. این در حالی است که در سیستم وال مش، شبکه مفتولی به طور مستقیم به سازه اصلی متصل شده و دیوار به عنوان یک دیافراگم عمل می‌کند و بارهای جانبی را به سازه انتقال می‌دهد. این تفاوت در فلسفه طراحی، منجر به مزایای متعددی برای سیستم وال مش می‌شود از جمله حذف میلگرد بستر و گیره آن، افزایش سرعت اجرا و کاهش هزینه‌ها.
گام به گام با روش های اجرا و اتصال میلگرد بستر و ضوابط آیین نامه
در پیوست 6 استاندارد 2800 روش های مختلفی برای اتصال میلگرد بستر به ستون ها، وادارها و دیوارهای مجاور ارائه شده است. در ادامه به شرح گام به گام برخی از این روش ها می پردازیم:
-
اتصال میلگرد بستر به ستون و یا وادار با گیره میلگرد بستر و شاخک انتهایی
با توجه به قطر میلگرد بستر، نوع ستون یا وادار و ضوابط آیین نامه، گیره مناسب انتخاب می شود. گیره با استفاده از پیچ و مهره یا جوش به ستون یا وادار متصل می شود. میلگرد بستر در داخل گیره قرار داده می شود و شاخک انتهایی آن به سمت ستون یا وادار خم می شود. میلگرد بستر با استفاده از پیچ و مهره یا جوش به گیره متصل می شود.
مزایای این روش:
- سادگی اجرا
- سرعت بالا
- عدم نیاز به ابزار و تجهیزات خاص
معایب این روش:
- محدودیت در تحمل بارهای جانبی
- عدم امکان استفاده برای میلگردهای با قطر زیاد
-
اتصال میلگرد بستر به ستون و وادار با ناودانی منقطع
در ناودانی، به فواصل مشخص، سوراخ هایی برای عبور میلگرد بستر ایجاد می شود. اتصال ناودانی به ستون یا وادار: ناودانی با استفاده از پیچ و مهره یا جوش به ستون یا وادار متصل می شود. میلگرد بستر از داخل سوراخ های ناودانی عبور داده می شود.
میلگرد بستر با استفاده از گوه و یا خم کردن لبه ناودانی در محل سوراخ ها، محکم می شود.
مزایای این روش:
- مقاومت بیشتر در برابر بارهای جانبی
- امکان استفاده برای میلگردهای با قطر زیاد
معایب این روش:
- پیچیدگی بیشتر اجرا
- نیاز به ابزار و تجهیزات خاص
- افزایش مصرف مصالح
-
اتصال میلگرد بستر به ستون فلزی و یا وادار با جوش
سطوح میلگرد بستر و ستون یا وادار در محل اتصال، از هرگونه آلودگی، چربی و زنگ زدگی پاک می شود. میلگرد بستر به ستون یا وادار جوش داده می شود. پس از اتمام جوشکاری، کیفیت جوش ها باید توسط بازرس جوش مورد تایید قرار گیرد.
مزایای این روش:
- مقاومت بالا در برابر بارهای جانبی
- ایجاد اتصالی دائمی و غیرقابل تفکیک
معایب این روش:
- نیاز به مهارت و تجهیزات جوشکاری
- احتمال ایجاد اعوجاج در میلگرد بستر و ستون یا وادار در اثر حرارت جوش
-
اتصال میلگرد بستر به ستون بتنی با ورق اتصال
سطوح ورق اتصال، میلگرد بستر و ستون بتنی در محل اتصال، از هرگونه آلودگی، چربی و زنگ‌زدگی پاک می‌شود. رول بولت‌های مناسب در ستون بتنی کوبیده می‌شوند. ورق اتصال بر روی رول بولت‌ها و میلگرد بستر قرار داده می‌شود. در ورق اتصال، به فواصل مشخص، سوراخ‌هایی برای عبور رول بولت‌ها و میلگرد بستر ایجاد می‌شود. ورق اتصال با استفاده از مهره و واشر به رول بولت‌ها و میلگرد بستر متصل می‌شود.
مزایای این روش:
- توزیع بار به طور یکنواخت
- افزایش مقاومت در برابر بارهای جانبی
- امکان اتصال میلگردهای با قطر زیاد
- ایجاد ظاهری زیبا
معایب این روش:
- پیچیدگی بیشتر اجرا
- افزایش مصرف مصالح
- کاهش سرعت اجرا
کلام پایانی و نتیجه گیری
استفاده از گیره میلگرد بستر و اجرای صحیح اتصال میلگرد بستر به ستون‌ها و وادارها، نقشی کلیدی در ایجاد سازه‌های مقاوم و امن در برابر زلزله و سایر بارهای جانبی دارد.
نکات پایانی:
- همیشه از مصالح با کیفیت و مطابق با ضوابط آیین‌نامه استفاده کنید.
- اجرای میلگرد بستر و اتصال آن به ستون‌ها و وادارها باید توسط افراد مجرب و باصلاحیت انجام شود.
- قبل از شروع هرگونه عملیات ساختمانی، از نقشه‌ها و مشخصات فنی پروژه اطمینان حاصل کنید.
- در صورت بروز هرگونه سؤال یا ابهام، با مهندس ناظر یا مشاور پروژه خود مشورت کنید.
امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد.
