نحوه اجرای وال پست در اسکلت فلزی چگونه است؟

آیا تا به حال به اهمیت اسکلت ساختمان در استحکام و ایمنی آن فکر کرده‌اید؟ وال پست اسکلت فولادی یکی از پیشرفته‌ترین تکنیک‌های ساخت‌وساز مدرن است که توجه متخصصان صنعت ساختمان را به خود جلب کرده است. این روش نوآورانه نه تنها مقاومت ساختمان را افزایش می‌دهد، بلکه سرعت ساخت را نیز به طور چشمگیری بالا می‌برد. در این مقاله، به بررسی مزایا، کاربردها و نحوه اجرای وال پست در اسکلت فلزی خواهیم پرداخت.

وال پست و ضرورت اجرای آن در ساختمان فولادی

وال پست (Wall Post) یک عنصر سازه‌ای است که به منظور پشتیبانی و تقویت دیوارهای غیرسازه‌ای در ساختمان‌های اسکلت فولادی استفاده می‌شود. این عنصر معمولاً از پروفیل‌های فولادی ساخته می‌شود و در فواصل معینی در دیوارها نصب می‌گردد تا از تغییر شکل و خرابی دیوارها در اثر بارهای جانبی مانند زلزله جلوگیری کند.
اجرای وال پست در ساختمان‌های اسکلت فولادی به دلایل زیر ضروری است:

• انتقال بارهای جانبی: در صورت وقوع زلزله یا باد شدید، دیوارهای غیر سازه‌ای باید بتوانند بارهای جانبی را به سازه اصلی منتقل کنند تا از تخریب آن‌ها جلوگیری شود.
• پایداری دیوارها: وال پست‌ها کمک می‌کنند تا دیوارها در برابر نیروهای جانبی پایدار باقی بمانند و از فروپاشی آن‌ها جلوگیری شود.
• کاهش تغییر شکل: وال پست‌ها میزان تغییر شکل دیوارها را کاهش می‌دهند و باعث می‌شوند تا ترک‌ها و شکستگی‌ها کمتر شوند.
• افزایش ایمنی: با استفاده از وال پست‌ها، ایمنی ساختمان در برابر زلزله و باد افزایش می‌یابد و از تخریب زودهنگام جلوگیری می‌شود.

الزام استفاده از وال پست در پیوست 6 استاندارد 2800

پیوست 6 استاندارد 2800 ایران که مربوط به طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله است، به اجرای وال پست‌ها در دیوارهای غیر سازه‌ای و نماها تأکید دارد. این پیوست شامل الزامات زیر است:

• محل قرارگیری وال پست‌ها: وال پست‌ها باید در فواصل مشخصی در دیوارها و نماها قرار گیرند. این فواصل باید به گونه‌ای باشد که دیوارها بتوانند بارهای جانبی را به صورت یکنواخت به سازه اصلی منتقل کنند.
• ابعاد و مقاطع وال پست‌ها: وال پست‌ها باید دارای ابعاد و مقاطعی باشند که توانایی تحمل بارهای جانبی را داشته باشند. انتخاب مقطع مناسب بر اساس محاسبات مهندسی صورت می‌گیرد.
• اتصالات وال پست‌ها: اتصالات وال پست‌ها به سازه اصلی باید به گونه‌ای باشد که انتقال بار به درستی انجام شود و از جابجایی غیرمجاز جلوگیری شود. استفاده از بولت‌ها و جوش‌های مناسب برای این اتصالات ضروری است.
• مصالح وال پست‌ها: مصالح استفاده شده در وال پست‌ها باید دارای مقاومت و دوام کافی باشند تا بتوانند عملکرد مطلوبی در طول عمر ساختمان داشته باشند.

چرا روش سنتی اجرای وال پست در سازه فولادی منسوخ شد؟

روش سنتی اجرای وال پست در اسکلت فلزی به دلایل متعددی منسوخ شده است:

• افزایش وزن سازه

استفاده از نبشی‌های فولادی در روش سنتی باعث افزایش قابل توجه وزن سازه می‌شد. این افزایش وزن، بار مرده زیادی را به ساختمان تحمیل می‌کرد که در هنگام زلزله می‌توانست باعث افزایش فشارها و خطرات شود.

• افزایش هزینه‌های ساختمانی

مصرف زیاد فولاد در روش سنتی منجر به افزایش چشمگیر هزینه‌های ساخت و ساز می‌شد.

• دشواری و زمان‌بر بودن نصب

نصب وال پست‌های سنتی فرآیندی سخت و زمان‌بر بود که باعث کاهش کارایی در پروژه‌های ساختمانی می‌شد.

• آسیب به سازه اصلی

اجرای وال پست‌های سنتی نیاز به برش تیرها و ستون‌ها و همچنین جوشکاری میلگردها داشت که می‌توانست به سازه اصلی آسیب برساند.

• عدم کارایی در برابر زلزله

روش‌های سنتی در برخی موارد نه تنها کارساز نبودند، بلکه حتی می‌توانستند سبب تخریب بیشتر در هنگام زلزله شوند.

• عدم انطباق با استانداردهای جدید

با ورود پیوست ششم آیین‌نامه 2800، بسیاری از روش‌های سنتی اجرای وال پست ازجمله نبشی کشی سرتاسری کاملاً رد شدند.

• محدودیت در طول وال پست‌ها

وال پست‌های سنتی معمولاً طول کمتری داشتند که این امر کارایی آن‌ها را محدود می‌کرد. به دلیل این مشکلات، روش‌های جدید و کارآمدتری برای اجرای وال پست در اسکلت فلزی معرفی شده‌اند که با استانداردهای جدید سازگاری بیشتری دارند و ایمنی و کارایی بهتری را تضمین می‌کنند.

اجزای تشکیل دهنده وال پست در اسکلت فولادی

اجزای تشکیل دهنده وال پست در اسکلت فلزی شامل مجموعه‌ای از عناصر و قطعات است که با هم ترکیب شده و به انتقال بارهای جانبی و افزایش پایداری دیوارها کمک می‌کنند. این اجزا عبارت‌اند از:

• عضوهای قائم (وادارها)

پروفیل‌های فلزی معمولاً از پروفیل‌های قوطی، نبشی یا ناودانی ساخته می‌شوند و به صورت عمودی نصب می‌شوند تا دیوارها را تقویت کنند.

• میلگردهای بستر

میلگردهای افقی برای افزایش استحکام و پایداری دیوارها، میلگردهای بستر در بستر دیوار به صورت افقی قرار می‌گیرند.

• صفحه فلزی (بیس پلیت)

این صفحه‌ها در محل اتصال وال پست به سازه اصلی استفاده می‌شوند و به عنوان پایه‌ای برای اتصال وادارها به کار می‌روند.

• بست‌های فلزی

بست‌های فلزی برای اتصال میلگردهای بستر و دیگر قطعات وال پست به سازه اصلی از بست‌های فلزی استفاده می‌شود.

• قلاب فلزی

قلاب‌ها و قلاب‌های فلزی برای افزایش استحکام و اتصال بهتر قطعات وال پست به یکدیگر و به سازه اصلی به کار می‌روند.

• یونولیت یا پشم سنگ

یونولیت یا پشم سنگ به عنوان عایق حرارتی و صوتی در وال پست‌ها استفاده می‌شوند تا انتقال حرارت و صدا را کاهش دهند.

• مش فایبرگلاس

این مش‌ها به عنوان تقویت کننده‌های اضافی در وال پست‌ها و برای جلوگیری از ترک خوردگی و افزایش استحکام دیوارها به کار می‌روند.

• اتصالات پیچ و پرچی یا اتصالات جوشی

برای اتصال قطعات وال پست به یکدیگر و به سازه اصلی، از پیچ و مهره‌های با کیفیت استفاده می‌شود. در مواردی که نیاز به اتصال دائمی و محکم‌تر باشد، از جوشکاری استفاده می‌شود.

• تیرک‌ها

این تیرک‌ها به صورت افقی بین وادارها نصب می‌شوند و به توزیع بارهای جانبی کمک می‌کنند.

• صفحات اتصال

صفحات اتصال فلزی برای ایجاد اتصالات محکم بین وادارها و تیرک‌ها از صفحات اتصال فلزی استفاده می‌شود.

• بولت‌ها و پیچ‌های اتصال

بولت‌ها برای اتصال وال پست‌ها به سازه اصلی به کار می‌روند و باید دارای مقاومت کافی باشند.

• مواد پوششی و محافظتی

برای حفاظت وال پست‌ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی، از رنگ‌ها و پوشش‌های ضد زنگ استفاده می‌شود.

• پایه‌های نگهدارنده

این پایه‌ها در محل‌هایی که وال پست‌ها باید به سازه اصلی متصل شوند، نصب می‌شوند و به تثبیت موقعیت وال پست کمک می‌کنند.

• فوم‌های پر کننده

برای پر کردن فضاهای خالی و جلوگیری از نفوذ صدا و حرارت، از فوم‌های پر کننده استفاده می‌شود. با استفاده از این اجزا و رعایت دقیق استانداردهای مهندسی، وال پست‌ها می‌توانند به طور مؤثری در افزایش پایداری و ایمنی دیوارهای غیر سازه‌ای در ساختمان‌های فلزی کمک کنند.

دستور کار اجرای وال پست در اسکلت فولادی

اجرای وال پست در ساختمان فلزی نیازمند رعایت مراحل دقیق و استفاده از مصالح و تکنیک‌های مناسب است. ابتدا باید نقشه‌های اجرایی ساختمان به دقت بررسی شوند تا محل دقیق نصب وال پست‌ها مشخص شود. اطمینان حاصل کنید که نقشه‌ها با استانداردهای ملی و بین‌المللی (مانند استاندارد 2800 ایران) مطابقت دارند. سپس باید محل نصب وال پست‌ها باید از هرگونه مواد زائد و موانع پاکسازی شود. در محل‌هایی که قرار است وال پست‌ها نصب شوند، بیس پلیت‌ها باید به صورت دقیق و تراز نصب شوند. پروفیل‌های فلزی مناسب (معمولاً از نوع قوطی یا نبشی) بر اساس محاسبات مهندسی انتخاب و تهیه می‌شوند.
پروفیل‌های وال پست به طول‌های مورد نیاز برش داده می‌شوند. سوراخ‌های لازم برای اتصالات با دقت بر روی پروفیل‌ها ایجاد می‌شوند. پروفیل‌های عمودی به بیس پلیت‌ها جوش داده یا با استفاده از بولت‌ها متصل می‌شوند. دقت کنید که پروفیل‌ها کاملاً تراز و قائم باشند. پروفیل‌های افقی در فواصل مشخص نصب می‌شوند و به پروفیل‌های عمودی جوش داده یا متصل می‌شوند. این پروفیل‌ها نقش اصلی را در انتقال بارهای جانبی به سازه اصلی ایفا می‌کنند. اتصالات جوشی باید با دقت و با استفاده از روش‌های استاندارد (مانند جوشکاری MIG/MAG) انجام شوند. پس از جوشکاری، اتصالات باید بازرسی شوند تا از کیفیت و استحکام آن‌ها اطمینان حاصل شود.
پس از نصب وال پست‌ها، باید آن‌ها را با پوشش‌های ضد زنگ و رنگ‌آمیزی مناسب حفاظت کرد تا در برابر خوردگی و عوامل محیطی مقاومت کنند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به عایق‌کاری وال پست‌ها برای جلوگیری از انتقال حرارت یا صدا باشد.

بررسی چالش‌ها و ضرورت اجرای وال پست در سازه فولادی

زلزله کرمانشاه در آبان ماه سال 1396 نشان داد که حتی در صورت سالم ماندن اجزای اصلی سازه مانند ستون‌ها، سقف و تیرها، دیوارها، نما و تأسیسات می‌توانند به شدت آسیب ببینند و فرو بریزند. در این زلزله‌ علی‌رغم سالم ماندن ستون‌ها، تیرها و سقف‌ها، دیوارها و نماها به دلیل نداشتن وال پست‌ها فرو ریختند و خسارات جدی به ساختمان‌ها وارد شد. این تجربه‌ها اهمیت اجرای وال پست‌ها را برجسته‌تر کرده و باعث شد که مهندسین به ضرورت استفاده از وال پست در تمامی سازه‌ها پی ببرند تا از تخریب دیوارها و کاهش خطرات جانی و مالی جلوگیری شود. البته اجرای وال پست در سازه‌های فولادی با چالش‌هایی نیز روبرو است که ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم آگاهی و دانش فنی کافی

بسیاری از پیمانکاران و کارگران ممکن است اطلاعات کافی درباره اجرای صحیح وال پست‌ها و اهمیت آن‌ها نداشته باشند. این می‌تواند منجر به اجرای نادرست و غیراستاندارد وال پست‌ها شود.

• هزینه‌های اضافی

اجرای وال پست‌ها به هزینه‌های اضافی نیاز دارد که شامل خرید مصالح، هزینه‌های نیروی کار و زمان اضافی برای نصب می‌شود. این موضوع می‌تواند به مقاومت برخی از سازندگان در برابر اجرای وال پست‌ها منجر شود.

• مقاومت در برابر تغییرات

برخی از شرکت‌ها و مهندسان ممکن است به دلیل عادت به روش‌های سنتی و مقاومت در برابر تغییرات، اجرای وال پست‌ها را نپذیرند و از اجرای آن‌ها خودداری کنند.

• مشکلات اجرایی و نصب

نصب وال پست‌ها ممکن است با چالش‌های اجرایی مختلفی مانند هماهنگی با سایر اجزای سازه، نیاز به ابزارهای خاص و دقت در اجرای اتصالات همراه باشد.

با مهم‌ترین نکات ریز اجرای وال پست در ساختمان فولادی آشنا شوید!

اجرای وال پست در اسکلت فلزی نیازمند رعایت نکات مهمی است که به استحکام و پایداری سازه کمک می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین نکات اشاره می‌شود:

1. فاصله وال پست‌ها

وال پست‌ها باید در فاصله‌های 1 تا 1.5 متر نصب شوند. استفاده از میلگرد آجدار نمره 14 و بالاتر برای افزایش استحکام در حالت افقی ضروری است.

2. اتصال به سقف

پس از نصب وال پست‌ها، باید سازه به سقف متصل شود تا یکپارچگی بیشتری ایجاد کند.

3. استفاده از پروفیل‌های ضد زنگ

این پروفیل‌ها به جلوگیری از زنگ‌زدگی و افزایش عمر مفید سازه کمک می‌کنند.

4. نصب توری مرغی یا رابیتس

این توری‌ها باید روی پروفیل‌ها نصب شوند و با سیم گالوانیزه محکم شوند تا اتصال بهتری بین وال پست و دیوارهای طرفین ایجاد شود و از ترک‌های ناشی از حرکات ساختمان جلوگیری شود.

5. اهمیت قیمت روز رابیتس

هزینه اجرای رابیتس بر قیمت نهایی پروژه تأثیر دارد، بنابراین باید به روز بودن قیمت آن توجه کرد.

6. اندازه‌گیری دقیق پروفیل نبشی

برای اطمینان از قرارگیری کامل تیغه درون قالب وال پست، دهانه پروفیل نبشی باید یک سانتی‌متر از ضخامت دیوار بیشتر باشد.

7. جوش دادن صحیح نبشی و قوطی

برای جوش دادن درست این اجزا به وال پست در نوع قائم، بهتر است در هر متر یک میلگرد 10 کاشته شود. این کار به کاهش استحکام اتصالات، توزیع بهتر نیرو و یکپارچگی بیشتر وال پست کمک می‌کند.

اشتباهات رایج در زمان نصب وال پست سازه فولادی و راه‌ اجتناب از آن‌

در نصب وال پست‌های سازه فلزی، برخی اشتباهات رایج وجود دارد که می‌تواند بر استحکام و پایداری سازه تأثیر منفی بگذارد. در ادامه به این اشتباهات و راه‌های اجتناب از آن‌ها اشاره می‌شود. با رعایت این نکات و توجه به جزئیات، می‌توان از اشتباهات رایج در نصب وال پست‌ها جلوگیری کرد و به استحکام و پایداری سازه کمک نمود.

• عدم نبشی کشی صحیح

اطمینان حاصل کنید که نبشی‌ها به‌درستی و با فواصل مناسب نصب شوند و در هر متریک میلگرد 10 کاشته شود.

• فاصله نامناسب وال پست‌ها

رعایت فاصله 1 تا 1.5 متر بین وال پست‌ها برای حفظ استحکام سازه برای رفع این مشکل پیشنهاد می‌شود.

• عدم استفاده از میلگرد مناسب

استفاده از میلگرد آجدار نمره 14 و بالاتر برای افزایش استحکام توصیه می‌شود.

• عدم اتصال صحیح به سقف

از اتصال محکم وال پست‌ها به سقف برای جلوگیری از حرکات غیرمجاز اطمینان حاصل نمایید.

• نصب نادرست توری مرغی یا رابیتس

استفاده از سیم گالوانیزه برای محکم کردن توری‌ها به پروفیل‌ها پبسنهاد می‌شود.

• عدم توجه به ضخامت دیوار

از اینکه دهانه پروفیل نبشی یک سانتی‌متر از ضخامت دیوار بیشتر باشد، اطمینان حاصل کنید.

• عدم بررسی قیمت‌ها و مصالح

به‌روز بودن اطلاعات قیمت و انتخاب مصالح با کیفیت برای جلوگیری از ضرر مالی همواره به سازندگان توصیه می‌شود.

مدت زمان اجرای وال پست در اسکلت فلزی

مدت زمان اجرای وال پست در اسکلت فلزی به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• متراژ پروژه: هر چه متراژ ساختمان بیشتر باشد، زمان بیشتری برای اجرای وال پست نیاز خواهد بود.
• تعداد نیروی اجرایی: افزایش تعداد کارگران ماهر می‌تواند زمان اجرا را کاهش دهد.
• پیچیدگی طرح: ساختمان‌هایی با طراحی پیچیده‌تر ممکن است به زمان بیشتری برای اجرای وال پست نیاز داشته باشند.
• تجهیزات و ابزار در دسترس: استفاده از تجهیزات مدرن و کارآمد می‌تواند سرعت اجرا را افزایش دهد.
• شرایط آب و هوایی: شرایط نامساعد جوی می‌تواند باعث تأخیر در اجرای وال پست شود.
• تجربه تیم اجرایی: تیم‌های با تجربه‌تر معمولاً می‌توانند کار را سریع‌تر انجام دهند.
• نوع وال پست: اجرای وال پست‌های پیش‌ساخته معمولاً سریع‌تر از روش‌های سنتی است.

به طور کلی، برای یک ساختمان متوسط، اجرای وال پست می‌تواند از چند روز تا چند هفته به طول بینجامد؛ اما برای پروژه‌های بزرگ‌تر، این زمان ممکن است به چند ماه نیز برسد. برای تخمین دقیق‌تر زمان اجرا، بهتر است با متخصصان و پیمانکاران مجرب در این زمینه مشورت شود.

اجرای وال پست در اسکلت فلزی چقدر هزینه دارد؟

هزینه اجرای وال پست در اسکلت فلزی به عوامل متعددی بستگی دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوع وال پست انتخاب شده: وال پست‌ها می‌توانند از پروفیل‌های مختلفی مانند نبشی، ناودانی یا قوطی ساخته شوند که هرکدام هزینه‌های متفاوتی دارند.
مصالح ساختمانی مورداستفاده: کیفیت و نوع مصالح مورداستفاده در ساخت وال پست‌ها، مانند فولاد ضد زنگ، میلگردهای بستر و صفحات فلزی، می‌تواند تأثیر زیادی بر هزینه‌ها داشته باشد.
شرایط پروژه: پیچیدگی و شرایط خاص هر پروژه، مانند ارتفاع ساختمان، تعداد طبقات و محل جغرافیایی، می‌تواند بر هزینه‌های اجرایی تأثیرگذار باشد.
دستمزد اکیپ‌های اجرایی: هزینه‌های نیروی کار نیز یکی از عوامل مهم در تعیین هزینه نهایی است. دستمزد کارگران ماهر و متخصصین می‌تواند بسته به منطقه و سطح تجربه متفاوت باشد.
تجهیزات و ابزار مورداستفاده: استفاده از تجهیزات مدرن و کارآمد می‌تواند هزینه‌های اجرایی را کاهش دهد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بیشتری دارد.
زمان اجرای پروژه: مدت زمان اجرای پروژه نیز می‌تواند بر هزینه‌ها تأثیر بگذارد. پروژه‌های طولانی‌تر معمولاً هزینه‌های بیشتری دارند.

با توجه به این عوامل، هزینه اجرای وال پست می‌تواند بسیار متغیر باشد. به طور کلی، هزینه‌ها می‌تواند از چند میلیون تومان برای پروژه‌های کوچک تا چند صد میلیون تومان برای پروژه‌های بزرگ و پیچیده متغیر باشد. برای تخمین دقیق‌تر هزینه، بهتر است با پیمانکاران و متخصصین مجرب در این زمینه مشورت کنید تا با توجه به شرایط خاص پروژه و ویژگی‌های ساختمان، برآورد دقیقی از هزینه‌ها ارائه دهند.

وال مش روش جایگزین وال پست

وال مش (Wall Mesh) یک روش جایگزین برای وال پست در ساختمان‌های اسکلت فولادی است که مزایای قابل‌توجهی نسبت به روش‌های سنتی دارد:

1. وال مش نسبت به وال پست‌های فلزی سنتی وزن کمتری دارد، درنتیجه بار مرده کمتری به ساختمان وارد می‌کند.
2. نصب وال مش معمولاً سریع‌تر از وال پست‌های سنتی انجام می‌شود که باعث کاهش زمان اجرای پروژه می‌شود.
3. وال مش قابلیت انطباق بیشتری با طرح‌های مختلف ساختمانی دارد و می‌تواند در اشکال و اندازه‌های متنوع تولید شود.
4. به دلیل استفاده از مواد سبک‌تر و زمان نصب کوتاه‌تر، هزینه کلی اجرای وال مش معمولاً کمتر از وال پست‌های سنتی است.
5. وال مش به دلیل ساختار شبکه‌ای خود، توزیع نیروهای جانبی را بهتر انجام می‌دهد و عملکرد بهتری در برابر زلزله دارد.
6. برخلاف وال پست‌های سنتی که نیاز به جوشکاری و برش در سازه اصلی دارند، نصب وال مش معمولاً آسیب کمتری به سازه وارد می‌کند.
7. وال مش می‌تواند به عنوان یک لایه عایق اضافی عمل کند و عملکرد حرارتی و صوتی ساختمان را بهبود بخشد.
8. وال مش با استانداردهای جدید ساختمانی و الزامات آیین‌نامه 2800 سازگاری بیشتری دارد.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی اجرای وال پست در اسکلت فلزی پرداخته‌ایم. اسکلت فلزی که از قطعات فولادی جوش‌خورده تشکیل شده است، می‌تواند ایمنی ساختمان‌ها را در برابر بارهای وارد شده به طور قابل توجهی افزایش دهد. اجرای وال پست در این نوع سازه نیازمند تخصص و تجربه فراوان است. با وجود تیم‌های متخصص این مجموعه، مراحل اجرا به صورت اصولی و دقیق انجام می‌شود. اجرای وال پست می‌تواند ایمنی ساختمان‌ها را به طرز چشمگیری افزایش دهد و به همین دلیل، انجام آن یک ضرورت محسوب می‌شود.